pashto dars
  • HOME پښتوسبق مخ پا ڼه
  • pashto Page
  • PASHTO AUDIO
    • Audio
    • Pashto Audio >
      • Enayatullah Ilmi >
        • QARI SAEED AHMED KANDAHARI
    • Farsi Audio
    • Arabic Audio
    • Urdu Audio >
      • Tafseer Al Quran by Mufti Zar Wali Khan
    • English Audio
  • Books
    • KITABTOON
    • Pashto Books
    • Farsi Books
    • Arabic Books
    • Urdu Books >
      • Urdu Fiqh
      • Urdu Tafsir
      • Urdu Tareekh
      • Urdu Hadiths
      • Seerat Mustafa (Urdu)
      • Urdu Miscellaneous
    • English Books
    • Multi Language Books
  • Video
    • Pashto Videos
    • Farsi Videos >
      • Mujibur Rahman Fadhilatul Shaykh
      • farsi video 1
      • 1-Farsi Sirat Al Nabi.S.A.W.
      • 2-Farsi Sirat Al Nabi.S.A.W
    • Arabic Videos
    • Urdu Videos >
      • Mufti Zarwli Khan
    • English Videos
  • Pashto Forums
  • Online Fatwas دارالافتا
    • DARUL FATAWA
  • Live Dars Hammadia Madrasa Kandahar
    • Live Video Dars
  • pashto different subject
  • gallery
  • HADITH OF DAY
  • Testimonials
  • Qur'an Pashto Translattion
  • Qura'n in pashto video
  • HAJJ AND UMRAH PACKAGES
  • IJTIHAD AND TAQLID
  • MUSIC PROHIBITED IN ISLAM
  • 2 ABDUL HADI HAMMAD
  • DIFFERENCE PASHTOON ULAMA
  • ENAYATULLAH KANDAHARI MUFASIR
  • Quran recitations
  • ZAZAM WATER IN ISLAM AND SCIENCE
  • QISAS AL ANBIYA
  • HAYAT AS SUHABA PASHTO
  • New Page
  • MANASIK HAJJ AND UMRAH PASHTO
  • TAQLID

د شرعي مسائلو په استنباط کې د قياس رول  


Home
Ummat Fi Al-Fiqh
5 Pillars of Islam
Hajj and Umrah
Watch Haramain Live
3d Screen Saver
Blog
Live Chat
Testimonials
Islamic Websites
Islamic Gallery
Islamic Calendar
Downloads
Articles
Zakat Calculator
Global Salat Times
F.A.Q. Section
Pashto Ulama
About Us
Contact Us
Picture

د شرعي مسائلو په استنباط کې د قياس رول څه دی ؟

سم الله الرحمن الرحيم

د اسلامې شريعت د مسائلو د استنباط څلور مصادر دي چې عبارت له :

قرآنکريم – سنت – اجماع – قياس

اصلاً د اسلامې شريعت اصلي مراجع عبارت دي له قران او سنتو څخه اجماع او قياس هم له قرآن او سنتو څخه اخيستل شوي دي ، چې د قرآن او سنتو ورسته د اسلامې شرعيت مراجع بلل کيږي چې لڼد بيان په لاندې ډول دی :

اجماع : اجماع د قرآن او سنتو وروسته د شرعي احکامو د استنباط مصدر بلل کيږي چې جناب بنی کريم صلی الله عليه وسله په اړه داسې اطمنان را کړی دی :

«إِنَّ اللَّهَ لَا يَجْمَعُ أُمَّتِي أَوْ قَالَ أُمَّةَ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ عَلَى ضَلَالَةٍ وَيَدُ اللَّهِ مَعَ الْجَمَاعَةِ (ترمذي(رقم2167). باسناد صحيح.

يعنې : يقيناً چې الله تعالی زما امت – امت محمد صلی الله عليه وسلم په ګمراهۍ سره نشي جمع کيدلای او د الله مرسته او مدد له جماعت سره دی .

په حديث شريف کې دې مطلب ته اشاره شوې ده چې هر کله د امت (علماء ) پر يوه مسئله توافق وکړي ، هغه مسئله هدايت دی او هدايت د الله او د هغه د رسول د قبول وړ دی ، ځکه اجماع هغه څه ده چې الله او د هغه رسول ور سره موافق دي .

او څوک چې د مسلمانانو له اجماع څخه سر غړونه کوي د سخت وعيد خبرداری ور کړ شوی دی :

« وَمَن يُشَاقِقِ الرَّسُولَ مِن بَعْدِ مَا تَبَيَّنَ لَهُ الْهُدَى وَيَتَّبِعْ غَيْرَ سَبِيلِ الْمُؤْمِنِينَ نُوَلِّهِ مَا تَوَلَّى وَنُصْلِهِ جَهَنَّمَ وَسَاءتْ مَصِيرًا»(نساء 115)

يعني: او څوک چې د رسول سره مخالف کوي وروسته له دې چې سمه لار ور ته روښانه شوې ده او پرته د مؤمنانو له لارې څخه ( د بلې لارې ) پيروي وکړي ، هماغه لار چې ورته ګرځيدلې دی ګرځوو يې او دوزخ ته يې ننباسو او دوزخ د ورتلو بد ځای دی .

قياس : قياس هم د شرعي مصادرو د قرآن ، سنتو او اجماع وروسته د شرعي مسائلو د استنباط د پاره يو مصدر دی .

هغه مسائل چې په قرآن او سنتو کې د هغه په اړه قطعي دلائل و نه موندل شي د فقهې د اصولو له مخکې د قرآن او سنتو په رڼا کې د يوه بل مشابح دليل له مخې د قياس په وسيله استنباط کيږي .

د قياس له مخې د مسائلو استنباط هم د قرآن او سنتو څخه اخيستل کيږي نه له خپلې رايې او فکر .

فقهاء کرام د قياس شرعي دليل لاندې ايت کريمه ښودلی دی :

الله جل جلا له  فرمايي : وَلَوْ رَدُّوهُ إِلَى الرَّسُولِ وَإِلَى أُولِي الْأَمْرِ مِنْهُمْ لَعَلِمَهُ الَّذِينَ يَسْتَنْبِطُونَهُ مِنْهُمْ (النساء: 83)

يعنې : خو که هغه رسول او هغو کسانو ته چې د دوی پخپلو منځونو کې د صلاحيت څښتنان دي رسولې وای ، هرو مرو به هغه کسان چې د تحليل قدرت لري پوهيدل به .

تفسير معارف القرآن ليکي : ددې آيت نه معلومه شوه چې په کومو مسائلو کې چې صريح نص موجود نه وي نو د هغې احکام به د اجتهاد او قياس په اصولو باندې په قرآني حيثيت سره را ايستلی شي ځکه چې په دې آيت کې ددې خبرې حکم کړی دی چې د نورو مسائلو د پاره نبی کريم صلی الله عليه وسلم ته رجوع کوئ او که موجود نه وي نو علماء او فقهاؤ ته به رجوع کوئ ځکه چې علماء د مسائلو را ايستلو صلاحيت لري (معارف القرآن تفسير )

فقهاؤ چې د اجتهاد او قياس د اصولو له مخې د کومو احکامو استنباط کوي هغه د قطعي نصوصو حکم نه لري بلکي د قران او سنتو په رڼا کې د پوره څيړنې او غالب ګمان له مخې استنباط شوی وي چې د خطا امکان هم لري ، ځکه رسول الله صلی الله عليه وسلم  فرمايي : « إِذَا حَكَمَ الْحَاكِمُ فَاجْتَهَدَ ثُمَّ أَصَابَ فَلَهُ أَجْرَانِ، وَإِذَا حَكَمَ فَاجْتَهَدَ ثُمَّ أَخْطَأَ فَلَهُ أَجْرٌ (البخاري )

که چيرې مجتهد پخپل اجتهاد کې صحي وي (فتوای يې د قرآن او سنتو موافق وي ) نو ده لره دوه اجرونه دي ، او که خطا شي نو ده لره يو اجر دی .

مګر هر وخت چې مجتهد ته خپله غلطي څرګنده شي بايد له خپلې رايې صرف نظر وکړي او صحي قول ومني .

و الله تعالی اعلم

Qur'an Explorer
MultiLanguage Quran
Qur'an and Science
Yassernal Qur'an
Rights in Islam
Asma Ul Husna
Asma An Nabi S.A.W.
Hadith Explorer
40 Ahadith Qudsi
Salat Explorer
Dua' Explorer
Stories of Qur'an
Stories of Prophets
Stories of Sahaba
Great Imams
Darul Ifta
Sister's Section
Kid's Section
New Muslim Section
www.pashtodars.com
 پښتودرس  پاڼه  په افغانستان کې د اهل سنت والجماعت (مذهب امام ابوحنيفه رحمه الله ) د ديني څيړنو او تحقيقاتو يوه معتبره پاڼه ده چې هدف يې ټولنې ته ده شرعي اوامرو رسول دې، د کفر ، شرک ، بدعت او ټولو نا روا کړنو پر وړاندې په دلائلو ولاړه کلکه مبارزه ده 
دا پاڼه کاملاً شخصي ده او مصارف يې کاملاً ده شخصي انفاق حلال څخه دي
Copyright ©2006 /2015 Pashtodars.com. All rights reserved.