د حنفي فقه لمونځ د قرآن او سنتو په رڼا کې مکمل بيان شوی دی او د هر رکن ، حکم او عمل شرعي نص ذکر شوی دی .
[فَأَقِيمُواْ الصَّلاَةَ إِنَّ الصَّلاَةَ كَانَتْ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ كِتَابًا مَّوْقُوتًا](النساء ۱۰۳).
الحمدلله نحمده ونستعينه ،ونستغفره ،من يهده الله فلامضل له ،ومن يضل فلاهادی له ، واشهد الااله الله الا الله وحده لاشريک له ، واشهدان محمد ا عبده ورسوله صلی الله عليه وسلم .
د احنافو لمونځ د قرآن او سنتو په رڼا کېد طهارت او لمانځه د احکامو معتبره او نادره مجموعه
د لمانځه اهميت
اصلاً په اسلام کې چې څومره عبادتونه فرض کړ شوی دي هر يو پر خپل ځای کې خاص اهميت لري مګر په اسلامي شريعت کې لمانځه ته خاص اهميت حاصل شوی دی دا د اسلام يو داسې رکن دی چې په هر مسلمان نارينه او ښځه ، روغ او ناروغ ، غريب او مالدار ، مقيم او مسافر فرض دی دا د اسلام داسې رکن دی چې که څوک يې په ولاړه نشي ادا کولای هغه به يې په ناسته ادا کوي که په ناسته نشي ادا کولای هغه به يې په څملاستو ادا کوي عرض دا چې لمونځ په هيڅ حالت کې نه معاف کيږي د لمانځه د اهميت په باره کې زيات شمير قراني او نبي نصوص راغلي دي چې ځنې په لاندې ډول دي :
د لمانځه فرضيت
لمونځ چې په عربي کې ورته الصلاة وايي الصلاة په لغت کې دعا ته وايي او په اصطلاح کې لمونځ د خاصو افعالو او ارکانو لکه : قيام ، رکوع ، سجدې او قعدې څخه عبارت دی چې په تکبير تحريمه سره پيل او په سلام ګرځولو سره پای ته رسيږي .
د لمانځه د ترک کولو حکم
د لمانځه قصداً ترک کول :
د سهار د لمانځه د ترک کولو وعيدونه
دا مقاله د هغو وروڼو او خوندو د پاره نصيحت دی چې د شپي تر ډيره وخته پورې ناست وي او بيا سهار په داسې وخت کې له خوب څخه پاڅيږي چې لمر ختلی او لمونځ قضا وي دغه عادت په ډيرو کسانو کې شته ، بايد له الله تعالی څخه ووېريږي خپل ځان ته متوجه او د وختي پاڅيدلو او لمونځ کولو لارې برابري کړي .
د لمانځه وختونه
د لمانځه وختونه په قرآني آيتونو کې داسې بيان شوي دي :
افضل او مستحب وخت کوم دی ؟
د احنافو په نزد د سهار د لمانځه افضل وخت دا دی تر څو څه روښنايي خپره شي (يو بل معلوم شي ) په دليل د دغه حديث شريف : «أسفروا بالفجر، فإنه أعظم للأجر» (الترمذي باسناد حسن).
مکروهه وختونونه :
مکروه وختونه هغه وختونه دي چې په هغه وختونو کې لمونځ او د مړي خښول منع شوي دي دا وختونه دری دي لکه : د سهار د لمانځه وروسته تر لمر ختلو پورې ،د لمر برابري يا غرمه او د مازديګر د لمانځه وروسته تر لمر لوېدو پورې .
د لمانځه د وجوب شرطونه
۱- اسلام : په کافر باندې لمونځ واجب نه دی .
د لمانځه ارکان (داخلي فرضونه)
اول رکن ، تکبير تحريمه :
د لمانځه واجبات
واجبات په لمانځه کې هغه اعمال دي چې که قصداً ترک شي لمونځ نه صحي کيږي خو که سهواً او په هېره سره ترک شي سجده سهوه واجبيږي .
د لمانځه سنتونه او آداب۱- د تکبير تحريمه پر مهال د لاسونو پورته کول : د تکبير تحريمه په وخت کې د لاسونو پورته کول تر عوږونو پورې په دليل د دغه حديث شريف :وائل بن حجر وايي: «أنه رأى النبي صلّى الله عليه وسلم رفع يديه حين دخل في الصلاة، وكبّر، وصفَّهما حيال أذنيه» (المسلم ۴۰۱) .
د لمانځه د ادا کولو طريقهد لمانځه شروع کولو نه مخکې لمونځ کوونکي ته پکار دي چې څنګه دی د خپل بدن او جامو پاکي اوصافي کوي دارنګه زړه هم د دنيايي کارونو او خيالاتو نه پاک کړي ځکه چه دی اوس د خپل رب جل جلاله) په حضور کې ودريږي .
د لمانځه وروسته اذکارد ثوبان رضی الله عنه نه روايت دی چې رسول الله صلی الله عليه وسلم د سلام ګرځولو وروسته دری ځله استغفار :” أستغفر الله، أستغفر الله، أستغفر الله “ ويل او ورسته يي دا دعا ويله : أللهم أنت السلام ومنك السلام تباركت يا ذا الجلال والاكرام (المسلم 591 )
د نارينه او ښځې په لمانځه کې فرق شته ؟د ښځې او سړی په لمونځ کی چه فرق ده دی حدیث او قران په رنا کی جواب راکره مننه
د لمانځه مفسدات (ماتوونکی)يعنی په کومو شيانو چه لمونځ ماتيږي او د لمانځه بيا کول ضروري وي .
د لمانځه مکروهاتيعنی هغه څيزونه چه لمونځ بالکل نه ورباندې ماتيږي بلکې کراهيت پيدا کوي لمانځه ته زيان رسوي د لمانځه ثواب کموي .
په کومو ځايونو کې چې لمونځ کول مکروه ديپه لاندې ځايونو کې لمونځ لمونځ کول مکروه تحريمي دي ځکه چې په داسې ځايونو کې لمونځ کول په سنتو کې منع شوي دي :
په کومو حالاتو کې بايد لمونځ مات کړ شياوس هغه صورتونه چه پخپله لمونځ کوونکی ته لمونځ ماتول ضرور دي که لمونځ مات نه کړي نو په ځېنې صورتونو کې ډيره زياته ګناه ده او په ځينې صورتونو کې کمه ګناه ده ،هغه صورتونه په لاندی ډول دي .
صلاة الوتر ( د وتر لمونځ )د وتر لمانځه ته ځکه وتر وايي چې رکعتونه يې طاق دي د وترو د لمانځه حکم د امام ابوحنيفه په نزد واجب دی د امام ابوحنيفه رحمه الله دليل دا حديث دی :
سنت لمونځونهپه شپه او ورځ کې دولس رکعته سنت لمونځونه
د تهجد لمونځد تهجد د لمانځه فضيلت :
صلوة الضحی (د څاښت لمونځ )د چاښت د لمانځه وخت : کله چې لمر د يوې نېزې په اندازه راوخيږي او رڼا خپره شي د چاښت د لمانځه وخت شروع کيږي او د زوال نه مخکې پورې دوام کوي .
صلاة الأوابين ( د اوابين لمونځ )اوابين د اواب جمع ده چې توبې او رجوع ته وايي يعنې د اوابين (توبه کوونکو ) لمونځ بلل کيږي .
صلاة التسبيح (د تسبيح لمونځ )دا لمونځ کول لوی فضيلت لري ددې لمونځ په کولو سره د انسان ورسته او مخکې ټول (کوچني) ګناهونه الله تعالی ور معاف کوي دا لمونځ حضرت رسول الله صلی الله عليه وسلم خپل تره عباس رضی الله عنه ته ښودلی وو او ورته فرمايلی ئی وه چه که ئی کولای شی نو دا لمونځ هره ورځ کوه که هره ورځ نه وي هره جمعه يې کوه او که يې هره جمعه نه شی کولای نو په کال کې يې يو وار کوه که په کال کې يې يو وار هم نشې کولای نو په ټول عمر کې يې يو وارې ضرور او خامخا کوه .
تحية الوضو او تحية المسجدد اودس کولو ورسته چې فوراً دوه رکعته نفل لمونځ کوي چې ډير ثواب لری دغه نفل لمونځ ته تحية الوضو وايې په حديث شريف کې ددی ډير فضيلت راغلی دی .
د حاجت لمونځکه سړی له داسې کار سره مخ شي چه د منډو ترړو او د اسباب کارولو سربېره نه پوره کيږی يا يې پوره کول سخت وي نو په ښه شان به اودس وکړي دوه رکعاته لمونځ به د قضای حاجت په نيت سره وکړی ورسته به د الله تعالی حمد او ثنا او درود شريف ووائي او دا دعا دې ووائي :
د سنت او نفلي لمونځونو عمومي فضائل او ګټېرسول الله صلی الله عليه وسلم فرمايي :
په لمانځه کې خشوعخشوع
|
|
نور مطالب اديان او مذاهب
|
|