pashto dars
  • HOME پښتوسبق مخ پا ڼه
  • pashto Page
  • PASHTO AUDIO
    • Audio
    • Pashto Audio >
      • Enayatullah Ilmi >
        • QARI SAEED AHMED KANDAHARI
    • Farsi Audio
    • Arabic Audio
    • Urdu Audio >
      • Tafseer Al Quran by Mufti Zar Wali Khan
    • English Audio
  • Books
    • KITABTOON
    • Pashto Books
    • Farsi Books
    • Arabic Books
    • Urdu Books >
      • Urdu Fiqh
      • Urdu Tafsir
      • Urdu Tareekh
      • Urdu Hadiths
      • Seerat Mustafa (Urdu)
      • Urdu Miscellaneous
    • English Books
    • Multi Language Books
  • Video
    • Pashto Videos
    • Farsi Videos >
      • Mujibur Rahman Fadhilatul Shaykh
      • farsi video 1
      • 1-Farsi Sirat Al Nabi.S.A.W.
      • 2-Farsi Sirat Al Nabi.S.A.W
    • Arabic Videos
    • Urdu Videos >
      • Mufti Zarwli Khan
    • English Videos
  • Pashto Forums
  • Online Fatwas دارالافتا
    • DARUL FATAWA
  • Islamic Gallery
  • Ummat and Fiqh
  • 100 F.A.Q.in pashto
  • Contact Us
  • About
  • Live Dars Hammadia Madrasa Kandahar
    • Live Video Dars
  • FAQ
    • Great Imams >
      • Abu Hanifa
      • Imam Malik
      • Imam Shafi
      • Imam Ahmed Bin Hanbal
      • Imam Bukhari
  • 3d Screen Saver
  • Science
  • Reverts
  • Islamic Calendar
  • Asma Un Nabi
  • Stories of Prophets
  • Rights In Islam
  • New Muslim
  • 40ahadithqudsiintro
  • pashto different subject
  • Tell a friend
  • gallery
  • HADITH OF DAY
  • Testimonials
  • Qur'an Pashto Translattion
  • Qura'n in pashto video
  • HAJJ AND UMRAH PACKAGES
  • IJTIHAD AND TAQLID
  • MUSIC PROHIBITED IN ISLAM
  • 2 ABDUL HADI HAMMAD
  • DIFFERENCE PASHTOON ULAMA
  • ENAYATULLAH KANDAHARI MUFASIR
  • Quran recitations
  • religions and they were
  • Splitting of the moon
  • religions and they were
  • ZAZAM WATER IN ISLAM AND SCIENCE
  • DARUL IFTA WA QADA URDU
  • THE TRUE LOVER OF MOHAMMED
  • 100 SUNNA OF MOHAMMED
  • 100 AHADITH OF MOHAMMED / PASHTO
  • Masah over Regular Socks​
  • TAQLID IN LIGHT OF QURAN
  • BEGINNING THE SALAM
  • INDEX OF QURAN"S ETIQUETTE
  • ( 1 ) FOURTY AHADITH FOR KIDS
  • PICTURE PROHIBITION
  • LIFE OF IMAM ABU HANIFA
  • ADVISE OF VILLAGER WOMEN
  • FATIHA BEHIND IMAM
  • EID AL FITR
  • BEARD IN ISLAM
  • (2) FOURTY AHADITH FOR KIDS
  • ( 3) FOURTY AHADITH FOR KIDS
  • ( 4 ) FOURTY AHADITH FOR KIDS
  • QISAS AL ANBIYA
  • innocent of anbiya
  • Adam
  • NOAH
  • religions and they were
  • religions and they were
  • religions and they were
  • HAYAT AS SUHABA PASHTO
  • New Page
  • MANASIK HAJJ AND UMRAH PASHTO
  • TAQLID

د بدن د هر اندام د قصاص او ديت تفصيل


Home
Ummat Fi Al-Fiqh
5 Pillars of Islam
Hajj and Umrah
Watch Haramain Live
3d Screen Saver
Blog
Live Chat
Testimonials
Islamic Websites
Islamic Gallery
Islamic Calendar
Downloads
Articles
Zakat Calculator
Global Salat Times
F.A.Q. Section
Pashto Ulama
About Us
Contact Us
Picture

بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيم

تَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَتَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَر (۱۱۰ ال عمران )

ادْعُ إِلِى سَبِيلِ رَبِّكَ بِالْحِكْمَةِ وَالْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ وَجَادِلْهُم بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ (النحل ۱۲۵).

تګ لياره يې د الله جل جلا له  ددې حکم پر بنا ده چې فرمايي :

الحمدلله نحمده ونستعينه ،ونستغفره ،من يهده الله فلامضل له ،ومن يضل فلاهادی له ، و‌اشهد الااله الله الا الله وحده لاشريک له ، واشهدان محمد ا عبده ورسوله  صلی الله عليه وسلم .

اول : د بيروني اندامونو د پرې کولو او له کاره لوېدو قصاص او ديت

د مذاهبو د فقهاؤ په اتفاق د بيروني اندامونو لکه لاسونه ، پښې ، ژبه او نور په قصداً او عمداً پرې کولو سره قصاص دی او که په خطا سره وي پوره ديت دی ،لقوله سبحانه وتعالی :

أنَّ النَّفْسَ بِالنَّفْسِ وَالْعَيْنَ بِالْعَيْنِ وَالأَنفَ بِالأَنفِ وَالأُذُنَ بِالأُذُنِ وَالسِّنَّ بِالسِّنِّ وَالْجُرُوحَ قِصَاصٌ فَمَن تَصَدَّقَ بِهِ فَهُوَ كَفَّارَةٌ لَّهُ وَمَن لَّمْ يَحْكُم بِمَا أنزَلَ اللّهُ فَأُوْلَـئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ (المائده ۴۵) .

ژباړه : بيشکه نفس دې ووژلی شي په (بدل ) نفس کې (قصاص دې شي ) او سترګه دې په بدل د سترګې (قصاص شي ) او پوزه دي په بدل د پوزې کې (قصاص شي ) او غوږ دي په (بدل ) د غوږ کې (قصاص شي ) او غاښ په (بدل ) د غاښ کې او د ټپونو قصاص دی

نو هر چا چې عفوه وکړه ( ددې قصاص نه ) نو دغه عفوه کفاره ده لره ( له ګناهونو څخه پا کيږي ) او څوک چې په ما انزالله (اسلامي شريعت ) پرې کړه نه کوي پس هم دوی دي ظالمان .

همدارنګه سعيد بن المسيب روايت کوي چې رسول الله صلی الله عليه وسلم فرمايلي : فِي النَّفْسِ الدِّيَةُ ، وَفِي اللِّسَانِ الدِّيَةُ ، وَفِي الذَّكَرِ الدِّيَةُ ، وَفِي الأَنْفِ الدِّيَةُ ، وَفِي الْمَارِنِ الدِّيَةُ ” (النسائي)

ژباړه : د نفس په وژلو ديت دی ، او د ژبې په پرې کولو ديت دی ، او د آلې تناسلي په پرې کولو ديت دی ، او د پوزې په پرې کولو ديت دی.

د فقهاء په اتفاق سره کچيرې کوم اندام فلج او له کاره ولويږي مثلاً سترګه ړنده شي ، عوږونه اورېدل نه کوي ، لاس کاملاً فلج او له کاره ولويږي نو حکم يې داسې دی لکه د اندام پرې کول .

جاء في الموسوعة الفقهية :

اتَّفَقَ الْفُقَهَاءُ عَلَى أَنَّ كُلَّ عُضْوٍ لَمْ يَخْلُقِ اللَّهُ تَعَالَى فِي بَدَنِ الإِنْسَانِ مِنْهُ إِلا وَاحِدًا كَاللِّسَانِ وَالأَنْفِ ، وَالذَّكَرِ ، وَالصُّلْبِ ، وَغَيْرِهَا ، فَفِيهِ دِيَةٌ كَامِلَةٌ .

لأَنَّ إِتْلافَ كُلِّ عُضْوٍ مِنْ هَذِهِ الأَعْضَاءِ كَإِذْهَابِ مَنْفَعَةِ الْجِنْسِ ، وَإِذْهَابُ مَنْفَعَةِ الْجِنْسِ كَإِتْلافِ النَّفْسِ ، فَإِتْلافُ كُلِّ عُضْوٍ مِنْ هَذِهِ الأَعْضَاءِ كَإِتْلافِ النَّفْسِ (الموسوعة الفقهية – الجناية ) .

۱- لاسونه او پښې :

د لاسونو او پښو قصداً پرې کولو يا فلج او له کاره لوېدو سره قصاص دی او که په خطا سره وي مکمل ديت (سل اوښان ) دی .

د يوه لاس قصداً پرې کولو سره قصاص او په خطا سره د يو لاس يا يوې پښې پرې کولو سره نيم ديت دی .

لقوله عليه السلام : «وفي الرِّجل خمسون» ، «وفي اليد خمسون» (الحاکم ).

د يوي کوتې په پرې کولو سره د ديت لسمه برخه يا ۱۰ اوښان دي په دليل د دغه حديث :[فی کل اصبع عشر من الابل (النسائي ) .

د ګوتې په هر بند باندې د ګوتې د ديت دريمه حصه ديت دی او هغه ګوتې چې دوه بندونه لري د د ګوتې د ديت نيمايي برخه ده .

۲- سترګې :

د سترګو په ايستلو يا له کاره لوېدو سره قصاص دی لقوله سبحانه وتعالی ( العين بالعين ] او که په خطا سره وي پوره ديت دی .

د يوې سترګې په ايستلو او ړندېدو نيم ديت دی په دليل د دغه حديث (وفي العين خمسون) (ابن حبان ) .

د سترګو د ورېځو په شکولو چې بيا شنې نه شي ديت دی او د يوې ورېځې په شکولو نيم ديت دی .

والحاجبان: إذا أزيل شعرهما ولم ينبت فيهما الدية عند الحنفية والحنابلة.
وفي أحد الحاجبين: نصف الدية ( الفقه الاسلامي وادله ) .

۳- عوږونه :

د عوږونو په پرې کولو قصاص دی لقوله سبحانه وتعالی [وَالأُذُنَ بِالأُذُنِ ] او که په خطا سره وي مکمل ديت دی .

په يوه غوږ باندې نيم ديت دی لقوله عليه السلام : «في الأذن خمسون من الإبل» (دارالقطني )

۴- ژبه :

د امام ابو يوسف ، امام شافعی او امام مالک په نزد د ژبې په پرې کولو يا له کاره لوېدلو باندې قصاص دی که په خطا سره وي ديت دی .

۵- د ښځو تي :

د ښځو د تيو په پرې کولو سره قصاص دی که په خطا سره وي پوره ديت دی ، د يوه تي په پرې کولو نيم ديت دی .

والثديان والحَلْمتان للمرأة: فيهما الدية، وفي إحداهما نصف الدية؛ لأن فيهما جمالاً ومنفعة (فقه الاسلامي وادله ) .

۶- شونډې او غاښونه :

د احنافو په نزد کچېرې پوره شونډې پرې شي قصاص دی او که په خطا سره وي مکمل ديت دي ، د هر غاښ په ايستلو سره ۵ اوښان ديت دی .

الحديث : [ في کل سن خمس من الابل (النسائي ) .

۷- شرمګاه :

د نارينه د تناسلي آلې په پرې کولو قصاص دی که په خطا سره وي مکمل ديت دی (بدائع ۷/۲۰۹ ) .

د خوټو (خايې ) په پرې کولو قصاص يا د هغه عوض مکمل ديت دی لقوله عليه السلام : «وفي البيضتين الدية»

۸- د سر او ږېرې د ويښتانو شکول :

د سر او ږېرې د ويشتانو شکول او ايستل چې د شنه کيدو امکان ونه لري د احنافو او حنافله فقهاؤ په نزد قصاص دی که په خطا سره وي پوره ديت دی مګر د امام مالک او امام شافعي په نزد د ديت اندازه به عادل حاکم ټاکي .

وفي إزالة شعر الرأس أو اللحية أو الحاجبين: ولم ينبت بعدئذ: الدية عند الحنفية والحنابلة. وأما عند المالكية والشافعية: فيجب في الكل حكومة عدل (فقه الاسلامي وادله ،بدائع ۷/۳۱۲ ، ابن عابدين ۵/۴۰۸ ) .

۹- د هدوکو ماتېدل :

د هدوکو په ماتېدو باندې د جمهورو فقهاؤ په نزد قصاص نشه په دليل دغه حديث :[لا قصاص في عظم ) او د ديت اندازه به د عادل حاکم لخوا ټاکل کيږي (موسوعة الفقهية – بدائع ۷/۳۰۸ ) .

۱۰ – د عقل له مينځه تلل :

د عقل له مينځه تللو سره قصاص دی که ممکن وي او که قصاص ممکن نه وي يا په خطا وي پوره ديت دی.

وفي ذهاب العقل: الدية لخبر عمرو بن حزم: «وفي العقل الدية» (فقه السلامي وادله ) .

لکه مخکې مو چې وويل ، د ژبې د ذايقې له مينځه تللو ، خبرې نه کولو او نور د اندام د له مينځه تللو حکم لري .

وفي إبطال الذوق: الدية؛ لأنه أحد الحواس الخمس، فأشبه الشم.
وفي إذهاب الكلام: دية لخبر البيهقي: «في اللسان الدية إن منع الكلام» ولأن اللسان عضو مضمون بالدية، فكذا منفعته العظمى كاليد والرجل (فقه لاسلامي وادله ) .

جاء في الموسوعة الفقهية :

اتَّفَقَ الْفُقَهَاءُ عَلَى أَنَّهُ تَجِبُ بِإِزَالَةِ الْعَقْلِ كَمَالُ الدِّيَةِ ؛ لأَنَّهُ أَكْبَرُ الْمَعَانِي قَدْرًا ، وَأَعْظَمُ الْحَوَاسِّ نَفْعًا ، وَبِإِبْطَالِ السَّمْعِ مِنَ الأُذُنَيْنِ أَوِ الْبَصَرِ مِنِ الْعَيْنَيْنِ ، أَوِ الشَّمِّ مِنَ الْمَنْخِرَيْنِ كَمَالُ الدِّيَةِ ، وَبِإِبْطَالِ الْمَنْفَعَةِ مِنْ إِحْدَى الأُذُنَيْنِ ، أَوِ الْعَيْنَيْنِ ، أَوِ الْمَنْخِرَيْنِ ، نِصْفُ الدِّيَةِ ، مِنْ إِحْدَاهَا ، وَكَذَلِكَ بِإِبْطَالِ الصَّوْتِ ، وَالذَّوْقِ .

Qur'an Explorer
MultiLanguage Quran
Qur'an and Science
Yassernal Qur'an
Rights in Islam
Asma Ul Husna
Asma An Nabi S.A.W.
Hadith Explorer
40 Ahadith Qudsi
Salat Explorer
Dua' Explorer
Stories of Qur'an
Stories of Prophets
Stories of Sahaba
Great Imams
Darul Ifta
Sister's Section
Kid's Section
New Muslim Section
Picture
www.pashtodars.com
 پښتودرس  پاڼه  په افغانستان کې د اهل سنت والجماعت (مذهب امام ابوحنيفه رحمه الله ) د ديني څيړنو او تحقيقاتو يوه معتبره پاڼه ده چې هدف يې ټولنې ته ده شرعي اوامرو رسول دې، د کفر ، شرک ، بدعت او ټولو نا روا کړنو پر وړاندې په دلائلو ولاړه کلکه مبارزه ده 
دا پاڼه کاملاً شخصي ده او مصارف يې کاملاً ده شخصي انفاق حلال څخه دي
Copyright ©2006 /2015 Pashtodars.com. All rights reserved.